Hiking with a herbalist

[Please click to make full screen for a clearer presentation.]




Brian Damonse is a Rastafari herbalist healer - one of a handful of traditional bush doctors left in the Westen Cape. For centuries, ancient indigenous expertise of medicinal plants has been preserved through oral traditions, and healers like Brian are nurturing the endangered knowledge for future generations. He has dedicated his life to documenting and sharing these medical methods in a world so focussed on forward progression that it forgets to treasure the traditions of the past.

Video by Petrus Malherbe and Gretchen Dietz

Die dag toe die geboorte ’n begrafnis geword het

Die dood van ’n baba is ’n baie traumatiese ervaring. Des te meer wanneer die dood plaasvind vanweë komplikasies tydens die geboorte. Petrus Malherbe vertel die storie van ’n brawe ma wat ’n halfuur-oue baba aan die dood moes afstaan.

Haar ma het haar altyd gewaarsku: “My kind, mens word nie swanger tot ten minste twee jaar na jou troudag nie.”

Daarom dan het Anziske Kayster gewag presies tot die aand van hul tweede huweliksherdenking voordat sy haar voorbehoedpille eensklaps in die toilet afgespoel het.

“Ek en my man, Kelvin, was só opgewonde. Emosioneel was ons reg vir ons eerste kind gewees.” Skaars ’n maand nadat sy die Pil ophou neem het, was sy swanger.

Die oomblik was omtrent groot en vir die jong getroudes kon die baba se verwagte geboortedatum van middel Februarie 2001 net nie gou genoeg aanbreek nie. Die swangerskap het sonder voorval verloop.

Maar toe kom en gaan die baba se voorgestelde geboortedatum. Anziske was vir ’n volle twee weke net twee sentimeter ontsluit, en hoewel sy en haar ma, ’n verpleegster, alles probeer het, kon hulle nie die geboorteproses natuurlik aan die gang kry nie.  

“My ma het by my kom bly in daardie laaste paar weke en ons het alles probeer om die kraamproses aan die gang te sit. Ek het op my knieë gestaan en lang ure in die bad gelê. Net mooi niks wou gebeur nie.

“Sien, ek en my man kon in daardie tyd nog nie ’n mediese fonds bekostig nie, daarom moes ek na die staatshospitaal toe gaan. Daar doen hulle nie sommer ’n keisersnee buiten in absolute noodgevalle nie. Die baba moes op die natuurlike manier gebore word.

Daar is toe besluit om die kraamproses kunsmatig aan die gang te kry. Op 22 Februarie 2001 is sy in die kraamsaal van die staatshospitaal op Graaff-Reinet ingestoot, vier klein pilletjies toegedien en dadelik in kraam gegaan.

“Die kraampyne was só erg. Die verpleegster het vir my verduidelik wanneer ek moet druk, maar ek het haar nie reg verstaan nie. My huisdokter was daar om die bevalling te doen. Hy skel my toe en sê ek druk verkeerd. ‘Jy druk soos ’n hoender,’ was sy presiese woorde. Hy het gesê ek mors my kraampyne. Dit was nie lekker nie.”

Kort voor lank het onsekerheid begin intree. Hoewel die bevalling twee weke laat was, was Anziske se liggaam steeds nie gereed nie. “My baarmoeder se mond was nog verhard en die baba kon nie daardeur nie. Die dokter moes toe die mond met sy hande oor die baba se kop trek.”

Die een komplikasie het toe skielik op die ander gevolg. Die baba het begin afbeweeg deur die geboortekanaal, maar nie vinnig genoeg nie. “Die dokter gryp toe so ’n suigmasjien (’n ventouse) en probeer die baba daarmee uitsuig, maar die kontrepsie was so voos gebruik hy moes dele daarvan met ’n rekkie bymekaar hou.

“Toe weet ek nie wat gebeur nie, want skielik was alles deurmekaar. Ek kon sien die dokter het erg begin stres.”

Die sekondes het minute geword en steeds was daar geen teken van die baba nie. Die tyd was besig om uit te hardloop en noodgedwonge moes die dokter ’n episiotomie doen. Dit is wanneer die vaginale opening groter gesny word om die baba makliker uit te kry.  

Maar dit was te laat.

Met die baba-dogtertjie uiteindelik van haar ma bevry, was dit gou duidelik alles was nie pluis nie.

“My ma was die heeltyd by my in die kraamsaal. Ek het net gesien sy huil verskriklik. Sy het uitgegaan om my man en skoonma te gaan roep. Net soos hulle die kamer ingekom het, het die babatjie gesterf.”

Anziske se eersteling was skaars ’n halfuur oud.

“Sy het nooit geskree of haar ogies geknip nie. Toe hulle haar wou wegvat, het ek vasgeskop. Hulle het haar toe in ’n handdoek toedraai en vir my aangee. Ek het net haar neusie afgevee en haar ogies toegemaak. Die dokter het verskriklik gehuil. Hy het met sy kop op my bors kom lê.”

So gou as wat dit begin het, was die hele sonderlinge gebeurtenis verby.

“Ek het die hospitaal ingegaan en gedink ek gaan daar uitstap met ’n baba, maar toe gebeur dit nie.”

Familie en vriende wat na Graaff-Reinet gekom het om die blye geleentheid van ’n geboorte te vier, moes skielik bly vir ’n begrafnis.

“Ons het haar Cherié genoem. Dit beteken ‘ons is baie lief vir jou’.

“’n Paar dae na die geboorte het ek gegaan om vir haar kleertjies aan te trek en om haar te was. Dis toe dat ek oplet haar skouers is potblou. My ma het toe so in die wind in gesê die dokter moes seker haar armpie gebreek het toe hy haar probeer uitkry het.”

Haar huisdokter het nooit presies aan haar verduidelik wat daardie dag in Februarie gebeur het nie. Sy het bloot verstaan daar was “komplikasies” tydens die geboorte.

Eers omtrent vyf jaar later het sy toevallig in ’n brief tussen haar huisdokter en ginekoloog gelees dat haar dogtertjie dood is weens ’n geval van skouer distosie (SD).

“Dit was die eerste keer dat ek daarvan gehoor het. Niemand het dié term voorheen aan my verduidelik nie,” vertel Anziske. Tot vandag toe is sy nie heeltemal seker wat SD is of wat dit kon veroorsaak het nie.  

“Eenvoudig gestel is SD wanneer die geboorte van die baba gestuit word kort nadat die koppie gebore word, want die baba se skouers haak binne die baarmoeder aan die pelvis-been vas,” verduidelik Dr. Walter Kuchenbecker, ’n ginekoloog en fertiliteit-spesialis wat deesdae in Nederland spesialiseer.

“Tydens ’n normale bevalling volg die skouers van die baba kort na die kop gebore word. Wanneer dit nie gebeur nie, is dit die eerste teken dat SD dalk gaan voorkom. Die dokter moet dan een van die baba se skouers ontwrig sodat hy of sy kan uitglip.”

“Die dokter het letterlik sekondes om mee te werk. Hipoksie, oftewel ’n tekort aan suurstof, plaas die baba in onmiddellike gevaar,” brei Dr. Saadiqa Allie van die Mowbray Kraamhospitaal, uit.

“As die dokter nie net die skouer kan ontwrig en die baba só uitkry nie, sal hy of sy in uiterste gevalle dan die sleutelbeen en/of die armpie moet breek.”   

Beide Dr. Kuchenbecker en Dr. Allie is dit eens dat SD ’n uiters seldsame verskynsel is. In sy loopbaan van meer as 30 jaar, het Dr. Kuchenbecker dit nog net sowat 25 keer gesien.

Wêreldwyd kom dit by so min as een uit elke 4000 geboortes voor.  “Dis glad nie volop nie,” vertel Dr. Allie. “En dit is ook heeltemal onvoorspelbaar. As dokter is daar feitlik geen waarskuwingstekens dat SD dalk mag gebeur nie.”

Dr. Kuchenbecker spesialiseer spesifiek met vroue wat oorgewig is tydens swangerskap en geboorte. Hy voel sterk daaroor dat daar dalk ’n verbintenis kan wees tussen gewig en SD.

“As die ma oorgewig is, lei dit gewoonlik tot ’n groot baba. Hoe groter die baba is, hoe hoër is die kanse van SD,” volgens hom.  

’n Ander bydraende faktor is ook ’n laat bevalling.

Anziske was ten tye van haar dogtertjie se geboorte oorgewig sowel as verby haar tyd.

“Niemand het my tydens my swangerskap gewaarsku dat om oorgewig te wees dalk ’n bydraende faktor tot  SD kan wees nie. Ek was baie vet en my baba was baie groot. Ek kan soms nie help om myself te blameer nie.”

Volgens Marina Petropulos, die skrywer van die gewilde Baba- en Kindersorghandboek,  is dit geensins ongewoon dat ’n vrou haarself blameer na die dood van ’n kind nie.

“Soos wat ’n swangerskap verloop, vorm die ma ’n spesiale band met haar baba. Sy skep reeds drome en aspirasies vir haar kind soos wat sy die baba voel beweeg, skop en asemhaal. Natuurlik sal die ma verantwoordelikheid teenoor die baba voel.

“Om dan ’n baba te verloor is een van die ergste goed waardeur enige ouer kan gaan. Die ouerpaar kan dalk voel hulle moet met ’n sielkundige gaan praat, maar dis nie noodwendig die antwoord nie.”

Petropulos se raad is eerder dat die man en vrou die gebeurtenis met deernis met mekaar moet bespreek. “Moenie afgesonder van mekaar raak nie. Die man en vrou móét daaroor praat en saam daardeur werk. Hulle moet hul gevoelens aan mekaar openbaar.”

Vandag, amper veertien jaar later, onthou Anziske nog die emosies waardeur sy gegaan het in die maande na haar dogtertjie se dood goed.

“Ek was gebreek. Ek het nie geweet hoe om dit te hanteer nie. Gelukkig was my ma en my man altyd naby.

“Geen sielkundige berading kon my help nie. Ek het met hulle probeer praat, maar ek het net gehuil.”

Vir haar was daar eintlik net een oplossing. Om weer te probeer.

“Ouers wil die leemte vul wat gelaat is na ’n baba gesterf het,” verduidelik Petropulos. “Dit help hulle om emosioneel afstand te doen van die verlies en om weer op die positiewe te fokus.”

Vandag is Anziske die gelukkige ma van twee seuns, onderskeidelik twaalf en vier jaar oud.

“Ek dink nog soms aan my dogtertjie en watter tipe mens sy sou gewees het, maar dit help nie om in die verlede te leef nie. Ek voel ek is ’n baie sterk mens en ek werk self deur my issues.

“Daarom kyk ek vorentoe.”

Mymeringe oor ’n dorsland

Bekoorlike Sutherland bied dalk die hemel aan sy toeriste, maar wat van die gewone man op straat?

Daar waar sy agter die toonbank staan met haar oorgroottrui opgerol tot by die elmboë, lyk Ingrid Visser vanmiddag besonder afgemat. Haar hare val onversorg oor haar oë en toe sy vir die derde keer vir die man in die hoek ’n brandewyn en coke vat, kon mens sien dis nie meer snaaks nie.

“Eerlikwaar, ek is nou bietjie oor hierdie plek,” sug sy saggies. Haar baas en die eienaar van die Sutherland Hotel sit net neffens, besig om aan sy eie brandy en coke te teug.

“Ek begin nou kyk na iets anders.”

Links bo-kant haar kop teen die agterste muur van die kroeg is ’n horlosie waarvan die wyser stadig anti-kloksgewys tik, tik, tik.

Hier op Sutherland staan die tyd nie net stil nie, inteendeel: dit loop terug.

Ingrid het net meer as ’n jaar gelede vanaf Piketberg na die uitgestrekte Karoo-vlaktes getrek om die pos as hotelbestuurder op Sutherland oor te neem. As mens die verveeldheid in haar oë so kyk, kan jy amper nie glo dat dinge dalk erger in Piketberg kon gewees het nie.

“Ag, ek is nog my lewe lank in die hotelbedryf,” vertel sy. “Ek hou daarvan om elke paar jaar na ʼn nuwe plek toe te trek. Ek het voorheen in ʼn hotel in Mosselbaai gewerk.

“Maar ek was al oorsee. My broer bly in Ierland, jy weet,” voeg sy vinnig by.  

“Nou hoe het jy op Sutherland beland?” vra ek.

“Ek het nog altyd van ’n avontuur gehou,” antwoord sy. Dadelik kyk ek uit vir ʼn oogknip om die ironie in haar woorde uit te wys. Haar potblou oë bly egter stip.

“Ek het na Sutherland gekom opsoek na iets anders, maar ek het gou agtergekom ek gaan dit nie hier kry nie.”

Ingrid was nog skaars op die dorp toe sy deur ’n stoere boerevrou as ’n satanis uitgekryt is. Dit was toe sy laasjaar soos ’n heks by ’n Halloween-partytjie op Allerheilige-aand opgedaag het. “Ek het dit afgelag, maar dit wys jou net hoe konserwatief dié boeregemeenskap is.”

Haar stories van Sutherland en sy mense skets ʼn teenstrydige beeld van dit wat jy tussen die glansblaaie van reistydskrifte sien. Vir haar gaan dit nie oor die sterre of die koue nie. Dis eerder ʼn geval van verveelde mense wat verstrengel is in ’n wêreld van stofstrate, niksdoen en mekaar se doen en late.  

Wat kan moontlik so bekoorlik aan Sutherland wees?

Oorkant die hotel sit ou oom Gert Witbooi, volledig geklee in sy beste pak, op die randsteen en verwyl die tyd om deur in die verte te staar na elke motor wat al om die halfuur verby kruip.

Op die voorstoep van die OK Mark (saam met Pep en Standard Bank die enigste herkenbare handelsmerke op die dorp) probeer ’n ander outoppie ’n dooie pofadder aan verbygangers verkwansel vir R10.

Sy plattelandse Afrikaans klink stroperig oor sy tong wat steeds effens hang na gister se wyn.

Die gidsboek mag jou dalk vertel dis die afgesonderdheid wat Sutherland so spesiaal maak. Maar wanneer jy dieper as dit delf, vind mens nie veel meer as ’n kurkdroë oase tussen die Karoo-heuwels nie.

So vertel oom Sampie Koekemoer my toe vanwaar hy in sy motorhuis sit en timmer aan ’n stoel dat die ganse ekonomie van die dorp op drie bene berus: “Boer, toer en drank.”

In sy jaart skop drie van sy kleinseuns ’n bal in die stof rond.

“Hier is niks om te doen nie,” sug hy en wys met sy wysvinger terug in die rigting van die middedorp. “Daarom sien jy die rye en rye mense buite die drankwinkels op dae soos vandag.”

Buitekant die Sutherland Verbruikers Drankwinkel staan die tou tot verby die randsteen. Twee mans staan en urineer teen ʼn buitemuur en ʼn jong pa stap koponderstebo verby en hou sy baba ongemaklik vas. Binnekant die winkel vlieg die goedkoop wyn van die rakke.

Vir ’n enkele groen noot is die 500ml botteltjie donkergeel wyn joune.  

Die groepie mense wat rondom die drankwinkel rondhang se oë word vaag soos wat die laatmiddagson oor die berge sak.

ʼn Besoek aan Sutherland kan jou koud laat om ʼn heel ander rede as die temperatuur. Die sterre mag dalk bo-kant die uitgespreide vlaktes blink, maar dit skitter beslis nie vir al sy mense nie.   

Sout op die tert en water in die wynglas

Jy kan jouself nie ʼn ander se lewe voorstel voor jy nie ʼn dag in hul skoene spandeer het nie. Petrus Malherbe het onlangs ʼn dag saam ʼn merkwaardige groep Matie-studente spandeer wat besig was om voor te berei vir hul jaarlikse afskeidsdinee.

Sonder dat sy sien wat sy doen, tel Jeanie Rudolph die tafel aan sy poot op en skuif dit stadig na regs. Sy voel-voel agter haar vir die muur en gebruik dié as verwysingsraamwerk om die tafel netjies op sy nuwe plek neer te sit.

Sy tas versigtig met haar hande voor haar om te voel waar die tafel begin en eindig en beweeg  stadig om dit na die oopte. Sy draai terug. 

“Staan dit reg hier?” vra sy aan geeneen spesifiek.

“Wel, Jeanie, nie ek of jy kan nie sien nie, so ons hoop maar so,” kom Rynhardt Kruger se stem van anderkant die vertrek.

“Ag toe nou, ek is seker dis reg,” kap sy terug.

Jeanie is blind. Rynhardt ook. Hulle is albei lede van die Dis-Maties studenteorganisasie wat vanaand hul jaarlikse afskeidsdinee hou.

Dis Donderdagoggend, 25 September, en die VV Saal in die Neelsie is nog ʼn mengelmoes van tafels en stoele wat oral rondstaan. Die tema vir vanaand is “Starry Starry Night” na aanleiding van die lied Vincent deur Don McLean. Dis Willem se gunsteling.

Willem is nog nie hier nie. Hy kom eers twaalf uur saam Sydney om met die middagskof te help.

Dis-Maties hou elke jaar hierdie groot makietie. Sommer om die jaar op ʼn hoë noot af te eindig. Die studente-vereniging word gelei deur Sydney Berrington, self blind, met Willem Kruger as onder-voorsitter.  

Vir 2014 was daar meer as 50 gesiggestremde studente op kampus, met ʼn bykomende 11 wat heeltemal blind is. Dan is daar ook ʼn dosyn dowe studente en naby aan 300 ander met verskillende skryf-, leer- en fisiese-gestremdhede. Baie van hulle is Dis-Maties-lede, maar die organisasie is oop vir enigiemand. Dit wil op ʼn nie-indringende wyse studente bewus maak van die struikelblokke wat gestremde studente elke dag moet oorkom.

Sydney is vanjaar vir die tweede keer die voorsitter van Dis-Maties en is onlangs tot ʼn derde termyn verkies. Blinde-studente domineer die uitvoerende-komitee, maar daar is ook ʼn student met ʼn geamputeerde been en een in ʼn rolstoel.

Sydney verduidelik dat die aand eintlik gaan om bewusmaking.  “Ons wil vir nie-gestremde studente ook die geleentheid gee om ʼn aand in ons skoene te spandeer.”

Daarom kry elke gas vanaand ʼn blinddoek sodra hy of sy die saal binnekom.

“Hulle hoef dit nie die heeltyd te dra nie,” sê sy gou. “Net wanneer ons eet. Dis ʼn lekker manier om bewusmaking oor blinde studente te versprei en dis ʼn baie goeie ysbreker aan tafel.”

“Ons kan nie die gaste doof maak of heelaand in ʼn rolstoel sit nie. Daarom maak ons hulle maar blind vir die aand!”

Maar lank voor vanaand se verrigtinge kan begin, is daar nog heelwat wat gedoen moet word.

Jacques Cilliers, ʼn komiteelid, staan met sy hande op sy heupe en kyk oor die vertrek.

“Dis darem baie swart hier binne,” dink hy hardop.

“Ek het mos in die komiteevergadering gesê dit gaan gebeur!” skree Deane Vertenten. “Maar julle wou mos nie luister nie.”

Jacques is een van die handjievol komitee-lede met geen gestremdheid. Hy is beste vriende met Willem, wat blind is.  

Deane maak dit gou duidelik dat sy net swaksiende is en nie heeltemal blind nie. “Ek het gespot en gesê hulle moet blinde kelners kry vir vanaand sodat ons al die ligte kan afsit en hulle sal steeds in die donker kan werk. My voorstel het platgeval.”

Die idee van “Dinner in the Dark” is nie om die gaste heeltemal te verwar en gehul in donker vir die aand te los nie. “Nee, nee, dit is net wanneer jy eet. Dis om te voel hoe dit voel om aan jou kos te moet vat; om gereeld leë happies te neem en om jou vurk op verkeerde plekke te steek,” verduidelik Bernard Botha, nog ʼn komitee-lid.

Jeanie, Rynhardt en Deane is besig om swart stoeloortreksels oor te trek. Jacques het vroeër opgehou, want hy kon nie meer die frustrasie vat om die komplekse oortreksel oor ʼn plastiekstoel te trek nie.

Al wat Jeanie, Rynhardt en Deane het om mee te werk is ʼn goeie sin van intuïsie. Jeanie voel-voel aan die oortreksel vir enige nate om te weet of dit reg om is. Dan val sy net weg. Die rugkant word eerste oorgetrek waarna sy stadig met haar hande afwaarts beweeg na die grond om die vier stoelpote in te haak. Sy werk duidelik met geduld.

Deane sukkel en skel luidrugtig “Ek kry nie die verdomde ding om reg op te pas nie!” en smyt dit eenkant.

Heelwat later staan ʼn honderd en twintig stoele geklad in swart gereed by tafels bedek met swart tafeldoeke.  Swart blikkies met gaatjies in en ʼn liggie word op elke tafel gesit om ’n sterrenag voor te stel.

Rynhardt staan skielik botstil: “Die saal is regtig verskriklik swart.”

xxxxx

Dis half sewe. Die saal is gereed; kersliggies vervrolik die atmosfeer en die platejoggie speel rustige musiek.

Alles lyk pragtig. Maar Sydney is in ’n toestand.

“Waar is my tafellyste?” skree-vra sy na ’n medekomiteelid wat rondstaan. Sy vroetel aan ’n hoop papiere in haar hand. Die papiere is groter as jou standaard A4 en sonder enige skrif.

Haar vingers voel vinnig oor die braille en sy gooi dit eenkant toe.

“Ek het die tafels opgedeel volgens elke komitee-lid, onthou,” sê sy. “So ek het ’n tafel, Willem jy het een, Jeanie ook en so aan...Weet net wie sit aan jou tafel en kry hulle daar!”

Sydney lyk ietwat oorstelp. Haar kêrel is nog nie hier nie en sonder haar gidshond is dit baie moeilik om in ’n vertrek vol mense rond te beweeg.

Gelukkig het sulke goed ʼn manier om hulself uit te werk en gou sit elke gas.

Grant Jeffries, die seremoniemeester “vir die tweede jaar, I have you know,” verwelkom almal en verduidelik die aand se prosedure.

“Sodra die voorgereg bedien word, is dit blinddoek op! Dieselfde geld vir die hoofgereg. Julle mag nie loer nie. Haal dit asseblief net af as julle dans. Om veiligheidsredes.”

Toe die eerste dis bedien word, sit al die gaste onseker die blinddoek oor hul oë. Die vertrek gaan gitswart en die onsekerheid tree in. “Waar is my vurk?” vra een en tas rond op die tafel. ’n Wynglas val byna om.

Die hoofgereg was nog moeiliker om in die donker te eet. Gevulde hoenderborsies met kapokaartappels sukkel om voel-voel op die eetgerei te beland. “Na vanaand ken ek die smaak van ’n leë vurk,” sê Kyle, een van die gaste aan Sydney se tafel.  

As ’n snaaksigheid begin sommiges die gek te skeer met hul tafelgenote wat nog geblinddoek is. Party gooi sout op die nagereg of ruil wyn om vir water.

“Hierdie is die derde keer wat ons ‘Dinner in the Dark’ hou en elke keer gebeur sulke goed,” vertel Sydney later. “Party mense kan ook nie uithou met die blinddoek nie en kul deur onderdeur te loer.”

Met die amptelike verrigtinge verby, is dit tyd om te dans. Jeanie en Rynhardt is albei ook lede van die Maties Dansvereeniging. Hulle open saam die dansbaan op die maat van Vincent gesing deur Willem wat homself ook op die kitaar begelei. Jeanie en Rynhardt word albei gelei deur ander lede van die dansvereeniging. Spoedig is die dansbaan vol.  

xxxxx

Dis lank na twaalfuur voor die laaste gaste, sommige kaalvoet met ʼn paar hoëhakskoene oor die skouer, die saal verlaat.

Sydney en haar komitee sit moeg maar tevrede en bespreek die aand.

“Volgende jaar maak ons weer so,” sê Jeanie.

“Solank alles net nie weer so deksels swart is nie,” sê Deane.

Die groep begin spontaan te lag. 

‘Vigilant journos’ to continually seek out party finance secrets

“Where does the money come from?”

According to journalist and political analyst Richard Poplak, that is the greatest question South Africans can ask any political party.

Poplak was addressing a group of journalism students at the University of Stellenbosch yesterday during an ad hoc speech about his new book, Until Julius Comes.

In response to a question from the audience regarding the funding of political parties, Poplak assuredly answered that “since the dawn of democracy [in South Africa], every party has conspired to have no transparency of where the money comes from”.

Party funding has long been a thorny issue in South African politics, and pundits have repeatedly pointed out that secrecy allows corruption to flourish.

The issue became especially relevant in recent days when it became known that Economic Freedom Fighters’ party leader Julius Malema was suddenly able to settle his overdue tax bill of more than R16 million in an effort to avoid being sequestrated in the North Gauteng High Court.

The source of this money has been under scrutiny by the media, with Malema telling SAPA his overdue bill was being footed by “a trust established by fellow South Africans who saw this matter as a persecution”.

Poplak, who regularly uses Malema as a focal point for many of his articles, pointed out that this lack of transparency must lead to a more vigilant media, actively seeking to “crack those stories surrounding party funding”.

In a recent article for the Daily Maverick, the same publication Poplak regularly writes for, Rebecca Davis referred to Democratic Alliance leader Helen Zille who said that by admitting where party contributions comes from, it might lead to retribution by opposition parties specifically aimed at those individuals or companies who made the donations to the DA.

“This can be done, for instance, by withholding government contracts,” Zille was quoted as saying.

However, the Council for the Advancement of the South African Constitution (CASAC) retorted by assessing that “there is no evidence that donors to the DA will suffer reprisals, for example when AngloGold Ashanti decided to declare its donations to the DA it suffered no such reprisal.”

Regardless of the possible consequences of laying the truth bare, Poplak feels that it is still a journalist’s job to expose those things politicians do not want the rest of the country to know.

“Politics is like a bubble, it is our job to prick that bubble and allow the wider world in.”

Box office 2014 in a downwards slope

Just an infographic on the downwards decline in box office figures as compared to the last few years. Based on actual figures from Box Office Mojo.

2014s box office slowly dimming its lights | Create Infographics

Gauteng Drug Watch making massive progress in the fight against drugs

Gauteng drugs a bust | Create Infographics

Fiktiewe misdaadsyfers aangebied met behulp van 'n aanloklike infografika

Hierdie oefening was deel van klaswerk in finansiële joernalistiek en data joernalistiek. Die oogmerk was om syfers op 'n aanloklike wyse aan te bied wat maklik deur 'n leser verstaan kan word. Vandaar hierdie infografika wat met behulp van infogr.am gemaak is.

Misdaadsyfers skok | Create Infographics

Depressie kan lei tot slapeloosheid en andersom

Ná die onlangse selfdood van Hollywood akteur en komediant Robin Williams, het die wêreld weer regopgesit oor die realiteit van depressie en die gevolge daarvan.

Williams het volgens beriggewing vir jare aan depressie gelei en op Maandag 11 Augustus homself met ’n belt versmoor. Hy was 63 jaar oud.

Hoewel Williams moontlik aan ’n vorm van kliniese depressie gelei het weens sy somtydse misbruik van dwelms en alkohol sowel as sy diagnose met Parkinson se siekte, is daar verskeie oorsake vir hierdie siekte wat meer as 350 miljoen mense wêreldwyd affekteer.

’n Studie deur navorsers aan die Universiteit van Adelaide in Australië wat vroeër vanjaar in die gesogte wetenskapsjoernaal Sleep Medicine verskyn het, het bevind dat gevalle van chroniese slapeloosheid ook aktief tot depressie kan bydra.

Die navorsingsleier, Pasquale Alvaro, het aan die internet koerant Science Daily gesê dat daar “’n groeiende bewustheid onder die wetenskaplike gemeenskap is wat slapeloosheid, depressie en angsversteurings met mekaar verbind aangesien hierdie versteurings oorvleuelende neurobiologiese-, sielkundige- en sosiale-risikofaktore bevat.”

Volgens Alvaro kan slapeloosheid nie net vererger word deur gevalle van depressie nie, maar kan slagoffers daarvan ook aan depressie begin lei juis weens die feit dat hulle nie kan slaap nie.

“As ’n persoon sukkel om te slaap, maak dit hom in baie gevalle angstig,” verduidelik dr. Willem Naudé, ’n mediese-praktisyn van Pietermaritzburg.

“Hoe meer slaap die persoon verloor, hoe erger is die moontlike effek wat dit op sy psige en geestesgesondheid kan hê. Die effek van slapeloosheid is net soveel fisiologies as psigologies.”

Naudé voeg by dat dit baie moeilik is om te kan bepaal of slapeloosheid tot depressie lei en of depressie nie moontlik die oorsaak van die slapeloosheid is nie.

“Dis soos om ’n hand vol spaghetti te probeer ontrafel; alles is aan mekaar gebind sonder ’n duidelike punt van oorsprong.”

Volgens navorsing deur die National Sleep Foundation in die VSA, kan slapeloosheid nie net lei tot ’n gebrekkige geestesgesondheid nie, maar ’n mens bou as’t ware ’n vorm van “slaap-skuld” op.

Die NSF verduidelik dat ’n gebrek aan slaap ook gekoppel kan word aan ander gesondheidsprobleme soos vetsug en hoë bloeddruk, negatiewe stemming en gedrag en verlaagde produktiwiteit.

Jana Krige (24), self ’n jare-lange depressielyer, meen haar geestesgesondheid het ’n direkte impak gehad op haar slaappatroon.

“Die slaap het net weggebly. Jy lê en rol rond en probeer aan die slaap raak, maar hoe meer dit wegbly hoe meer angstig word jy.

“En daardie angs maak dat jy al meer depressief begin voel wat dan die slaap net al hoe meer weghou. Dis ’n sneeubal-effek.

“Dit was aaklig om ná sulke aande bedags normaal te funksioneer.”

Volgens Naudé is daar nie veel wat slagoffers van slapeloosheid en depressie met onmiddellike effek aan die saak kan doen nie. “Die oorsprong van die slapeloosheid moet eers bepaal word, en dit is meermale makliker gesê as gedaan.”

Putting the Oscars back on trial

If I ever win an Oscar, I would probably never stop boasting about it. I would start every conversation with “Well, as an Oscar winner...” and carry around in my wallet signed photographs of me proudly holding my statue to hand out to everybody I meet.

But that’s just me.

As a very unlikely winner, I can take some solace in the fact that looking back at some 80 years’ worth of Academy Awards out there, it comes as no surprise that winning an Oscar has increasingly become nothing more than getting a shiny new paperweight.

The whole process and hoo-ha surrounding it has become way too contrived.

There are hardly any surprises left. If you make a movie and you make sure to include either a transvestite, a retarded person or any form of physical transformation involving Meryl Streep, your movie is a shoe in come Oscar night.

But as a kinda-sorta expert on the whole world of movies, I can assure you: these days winning that golden statue does not mean you are the best guy in town.

Getting an Oscar has become just another business transaction in Hollywood. I’m in no ways parley to that glamorous crowd, but as a spectator it is not hard to fathom what strings nominees need to pull in order to win.

There are about 6,000 members in the Academy of Motion Picture Arts and Sciences, the governing body overseeing the whole awards ceremony.

All 6,000 members vote in all 24 categories to determine a winner. This means an editor votes for a director of photography who votes for a costume designer that knows nothing about sound design but still votes for the technician they think probably ought to win.

It’s nothing more than a skewered effort where members of the Academy long stopped caring about voting objectively. Rather: it’s all about what film stands out as that years’ ‘clear winner’.

They can try as hard as they want to, but excellent films like Captain Phillips and Philomena, that was nominated for Best Picture this year, never stood a chance against the likes of 12 Years a Slave. A movie based on slavery featuring a transformative performance? Yea, it probably won the Oscar even before filming started.

Being so predictable all the time means that the Oscar’s often make horrible mistakes. Case in point: awarding the Best Picture award in 1999 to Shakespeare in Love rather than Saving Private Ryan.

It’s all about the buzz and creating awareness about you and your film beforehand.

The voters don’t judge films based on merit anymore. Famed Hollywood magazine, The Hollywood Reporter, annually gives its readers a glimpse into the voting process by having a tête-à-tête with some director or editor during the voting process.

This is often quite revealing. For example, shortly before last year’s ceremony, they interviewed an Academy member who was discussing the nominees for Best Actress. Specifically nine year old Quvenzhané Wallis was being discussed. Wallis, with no prior acting experience, made history when she became one of the youngest nominees ever for her performance in Beasts of the Southern Wild.

Instead of evaluating the merits of her performance against the other nominees, this Academy member was quoted as saying “Quvez---? Quzen---? Quyzenay? I don’t vote for anyone whose name I can’t pronounce. Her parents really put her in a hole by giving her that name.”

This just goes to show how this whole process is actually a farce. Winning an Oscar does not constitute having the most talent; sometimes it merely means something as arbitrary as having a pronounceable name.

I suppose it would be counterintuitive to disregard the Oscars completely. They still make for a fun night in front of the telly hoping somebody would trip and fall on their way to the stage.

Since the trial of Oscar Pistorius is drawing to a close, maybe it’s time to put the eponymous Oscars back on trial and reassess all your favourite winners to see if they are truly so deserving off all the “praise” they received.

Maties passop: stokkiesdraai kan jou dalk duur te staan kom

’n Hele kas wyn of ’n lekker tyd by ’n spa. Elke liewe dag.  

 

Dit is in geldelike waarde wat ouers van Matie-studente daagliks moet opdok aan klasgelde by dié universiteit.

 

Die Universiteit se kalender vir 2014 dui net 129 dae aan waarop daar amptelik klasgegee word.

 

Die res van die jaar word afgestaan aan eksamens (78 dae) en vakansies (93 dae).

Trek daarby ook naweke en openbare vakansiedae (waarvan sewe vanjaar op weeksdae val) af, en dit laat skaars ’n kwart van die jaar oor om aan akademiese bedrywighede te wy.

 

Een van die goedkoper kursusse, ’n BA in Drama en Teaterstudie, jaag ouers ’n rapsie meer as R29 000 per jaar uit die sak. ’n Gewone BSc kos net meer as R37 000 en een van die duurste kursusse, Ingenieurswese, meer as R40 000 per jaar.*

 

Dit bring die gemiddelde koste wat ouers betaal aan klasgelde vir elk van die 129 dae op enigiets tussen R220 en R310 neer.

 

Hierdie aardige bedrag laat boonop buite rekening addisionele kostes soos drukwerk en internetkostes. Volgens die Universiteit se woordvoerder, Martin Viljoen, word ouers aangeraai om sowat R3000 per jaar hiervoor te begroot.

 

Alle studente is ook onderhewig aan ’n paaiement van R230 om aan ’n Privaatstudente-organisasie (PSO) te behoort. Die betaal van hierdie fooi is verpligtend, mits die student ingeskryf is vir ’n Magister- of Doktorale-graad of in ’n koshuis is.

 

Koshuisbewoners word egter nie ontsien nie en moet benewens inwoningsgelde ook “huisgelde” van sowat R450 per jaar betaal.

Volgens die Universiteit word dit “aangewend vir die dag-tot-dag funksionering van die koshuise en dek ’n breë spektrum uitgawes wat tot voordeel van koshuisinwoners aangegaan word.”

 

Verblyf in universiteitskoshuise beloop enigiets tussen R2400 en R3000 per maand afhangende van die ligging en of ’n student ’n kamer deel.*

 

Gedurende die jaar is studente geregtig op 258 dae van koshuisverblyf, wat meebring dat die koste-per-dag tussen R110 en R140 is as hulle van al hierdie dae gebruik maak.

 

Etes beloop ’n bykomende gemiddeld van R44 per dag vir drie maaltye. Studente hoef egter nie van die verskafte spysenering by die koshuise gebruik te maak nie.

’n Parkeer-heffing van R88 per maand moet bo-en-behalwe al die ander kostes ook betaal word sou ’n student sy motor op kampus wil parkeer.

 

Studente wat BEd studeer kry ook geen skorting op enige van hierdie kostes nie, al is hulle die hele derde kwartaal nie op kampus nie tydens die praktiese komponent van hul kursus.

Viljoen maak dit wel duidelik dat hierdie feit alreeds ingereken is in die klasgelde wat BEd-studente betaal.

 

Rakende die BEd-studente wat in die universiteit se koshuise woon, sê Viljoen afslag op inwoningsgelde is ongelukkig nie moontlik nie, en dat die reëlings vir die proeftydperk reeds aan die begin van die jaar aan studente deurgegee word.

“Dit is dus hul keuse om van koshuisinwoning vir die jaar gebruik te maak al dan nie.”

 

*Gebaseer op syfers vanuit die Universiteit se amptelike Jaarboek Deel 3: Studentegelde.

The eight ways online writing differs from print...and then some

The world is in an ever increasing manner moving online. We are more connected than ever before. Our phones sync with our tablets syncing with our pc's back home to turn on the kettle and make the coffee on top of that. With this move to digital, the world of journalism has also changed dramatically. Students studying the art of journalistic practice needs to be educated in how to write effectively not only for print, but also online.

And these differences are quite substantial. According to this website, there are eight distinguishable things any prospective writer for an online publication should remember:

1. Keep it short 'n sweet

Reading on your computer screen can become a strenuous activity to the eyes. It is therefore of the utmost importance that writers should keep their online stories nice and short. Much shorter than the print equivalent. People like to be able to read through a story quickly.

2. Break it up!

If you do need to include a long piece of copy, rather break it up into various pages than posting it all on one long page. Psychologically this might fool your reader into believing the copy is not that long.

3. Write in the active voice

This is the same as with print. Always write in the now with the Subject-Verb-Object format at hand. 

4. Use the inverted pyramid

Like in general news writing this is also of importance for web. Give the most important news first. Follow on that with elaborations and detail.  

5. Highlight key words

When used sparingly, highlighting certain pieces of text can accentuate important parts of the story and help a reader find information they are looking for.

6. Make use of bullets and numbered lists

Everybody loves lists. Make them. Use them wisely to tell a story in a creative way. 

7. Use sub-headings

Sub-headings are another great way to help your reader to distinguish between sections of a story and letting them know where to find specific information they might be looking for.

8. Use hyperlinks whenever you can

Use hyperlinks to link the reader to other interesting sites about your topic that they might enjoy. This is probably the best part of web-writing that you can never do in print.

The important thing to remember if you are writing for online is that you can easily aggregate a large amount of information from various sources. Especially in news writing a journalist can find a story of various social media platforms such as Twitter and Facebook.

The good thing about using these platforms is that they are usable in your own blog. Twitter allows embedded tweets straight into your blog, like this one, complete with its media intact:

Malema vows to teach legislature a lesson, shut down Johannesburg http://t.co/vxhQwbp7T2 pic.twitter.com/mh6Utw0qjd
— Times LIVE (@TimesLIVE) July 31, 2014

Being online also gives the writer the opportunity to employ various techniques in presenting his or her story. In stead of just writing about an event, a person can now also embed a video or a clip from SoundCloud into their posts to enhance the story. See for example the effective use of a timeline to tell this story of the life of Nelson Mandela.

This audio clip was posted on SoundCloud by a church group on how to write for the web. The same strategies apply for any publication online.

Online is also a very visual medium. It is where you have free range to post anything from text to complex sites using both video's and text to tell the story. Most major news websites like the BBC, News24 and SkyNews use a mixture of elements to visually tell a story. This includes the use of a lot of video's. For example this story on SkyNews leads with a video followed by minimal text interspersed with many photo's.

After all is said and done, you can spread the love by tweeting and posting about your story to your followers online. This gets the news out much quicker than it ever would have in print.

Time to make the move! Why #online writing differs from #print...and then some http://t.co/ViCUu4QPiM #BPhil2014 #media #news #future
— Petrus Malherbe (@PetrusMalherbe) July 31, 2014

So next time, try to get your news out in the most creative way possible. And that can only be done on the wonderful World Wide Web.